Học Tiếng Huế

Với giáo dục phổ cập, sự thống nhất thiết yếu tả Việt ngữ cùng do ảnh hưởng của các media dùng chữ viết tương tự như lời nói, những ‘’tiếng’’ địa phương ((phương ngữ) như tiếng Huế kiên cố sẽ dần dần mai một.

Bạn đang xem: Học tiếng huế

Tiếng Huế, tuy không phải là một thứ tiếng riêng rẽ biệt, với tuy chỉ được nói bởi một vài dân ko đông chừng vài trăm ngàn con người trong cỡ của một tp nhỏ, lại có tầm đặc trưng lớn hơn nhiều. Huế hiện nay đã được liên hiệp quốc xem như là một trong những phần đáng đảm bảo an toàn của di tích văn hoá nhân loại; kiến trúc Huế , áo dài, nón bài xích thơ Huế, nhạc Huế , ca Huế, món ăn Huế vẫn được hồi phục (dù bộ động cơ lắm lúc chỉ là dịch vụ thương mại du lịch). “Tiếng Huế” là tua dây gắn sát mọi kỹ lưỡng trên của Huế xưa. Biết đâu trong tương lai hoặc đã bao hàm học trả tìm về xuất phát của mọi tiếng, trường đoản cú Huế mà soi sáng thêm vào nguồn gốc của tín đồ Huế với văn hoá Huế, nơi đã là chốn kinh kỳ vào mấy trăm năm, từ bỏ thời còn là một đất Chàm, rồi thành thủ phủ Ðàng vào Chúa Nguyễn và trở thành thủ đô ở trong phòng Nguyễn.

Nhớ Huế

Mấy mươi năm xa Huế của tui,Kiệt xưa đường cũ biến đổi rồi,Bòn đủ tiền trở về viếng thăm bên nớ,Bà con nội ngoại sinh hoạt mô chừ!

Thanh Long trường cũ chừ thương hiệu chi?Đường Huỳnh thúc chống mình vẫn đi,Vạn đò mặt hàng Bè nghe nói dẹp,Phố chợ Đông tía răng kỳ lạ ri?

Cầu Trường tiền xe ko được qua,Áo trắng thời trước nón bài thơ,Lễ hội nhan sắc màu răng mệt quá,O trải qua cầu tất cả ngẩn ngơ?

Không biết chừ về phần mình ở mô,Cảnh Dương, Bạch Mã xuất xắc Lăng Cô,Nghe thương hiệu răng thân quen bóng coi kỳ lạ quá,Mình gồm mô còn người Cố Đô!

Mấy mươi năm xa Huế của tôi,Hẻm xưa đường cũ đổi khác rồi,Dành đủ tiền về viếng thăm bên ấy,Bà bé nội ngoại nơi đâu giờ!Thanh Long ngôi trường cũ nay tên gì?Đường Huỳnh thúc chống mình vẫn đi,Phố thuyền sản phẩm Bè nghe nói dẹp,Phố củ Đông tía nay còn chi?Cầu Trường tiền xe ko được qua,Áo trắng rất lâu rồi nón bài bác thơ,Lễ hội sắc màu náo nhiệt quá,Em trải qua cầu bao gồm ngẩn ngơ?Không biết giờ về phần mình ở đâu,Cảnh Dương, Bạch Mã tốt Lăng Cô,Nghe thương hiệu sao thân quen hình xem kỳ lạ quá,Mình đâu còn là người Huế Đô!>

Từ ngày bài "Tiếng Huế" này được viết rộng 13 năm trước, nhiều người hâm mộ đã có góp ý ý kiến đề xuất thêm nhiều từ Huế vào “cuốn từ điển” tý hon này. Tôi đã lựa chọn 1 số từ bỏ mà bạn dạng thân tôi biết trường đoản cú nhỏ, phần nhiều từ khác nhưng mà tôi không quen nghe dùng, hoàn toàn có thể thuộc đông đảo địa phương khác gần tp Huế , hoặc nằm trong về giai đọan lịch sử vẻ vang khác, tôi xin dành riêng lại cho các “từ điển” không giống về giờ đồng hồ Huế.

Tuy nhiên đây không có tham vọng là 1 công trình văn hóa mà chỉ là tác dụng của một số cố gắng cá thể đào sâu về một chốn xưa chỉ từ trong cam kết ức:

‘’Cửa động, đầu non, con đường lối cũ.Ngàn năm thơ thẩn bóng trăng chơi’’

(Tản Ðà)

BS hồ Văn Hiền,Great Falls, VirginiaNgày 4 tháng 12 năm 2013.

A

Am: thường thờ nhỏ.

Ao: mương. Vd: thuê người đào ao đấp đất nơi bắt đầu mít. (Ngoài nghĩa phổ quát của ao, như trong: Ao thu nóng sốt nước vào veo- Nguyễn Khuyến) (a moat)

Áo tơi: áo kết bởi lá tơi, để đi mưa.

Ă

Ăn nể: nạp năng lượng thức nạp năng lượng như làm thịt cá nhưng mà không tất nhiên cơm (ăn vã, ăn chơi)

Â

Ấu: trái ấu, đen, gồm góc nhọn, luột chin trước lúc ăn (water caltrop, water chestnut). Cây mọc cùng nổi vào nước chảy chậm, sinh hoạt châu Á cùng Châu Phi. Vd: khi thương trái ấu cũng tròn,khi ghét traí bòn hòn cũng méo.

Trái ấu (water caltrop)

B

Ba ghét: phần gài nút phía trước quần bọn ông (braguette , fly)

Ba que xỏ lá: lừa dối, gian lận (deceitful, cheating).

Bà mụ: Bà tiên hoặc thánh nặn ra em bé, đậy chỡ cho em bé nhỏ và nhắc dạy dỗ em bé nhỏ qua trong tiến độ phát triển. Vd: Thằng bé dại ngủ nhưng cười tại bà mụ dạy (a baby’s guardian goddess)

Bài chòi: bài xích chơi giữa nơi đông người, hội chợ, những tay bài bác ngồi trên các cái chòi. Theo Lê Văn lạm thì loại bài xích này đặc biệt quan trọng chỉ chơi ở những tỉnh miền Trung, giữa những lọai bài xích tới, do những người di dân Trung hoa đem lại nhiều nuốm kỷ trước.

Bánh bèo: bánh bột gạo nhỏ, dùng với nhụy tôm hoặc đău, nước nắm.

Bánh nậm: bánh bột lọc, nhân tôm với thit, tráng mỏng tanh trên lá chuối cùng gói lại, lấy hấp tương đối nước trước khi ăn.

Bánh nậm

Bánh tro: bánh dẽo, màu sắc đỏ, gói lá, nhỏ hơn bánh ú.

Bánh khoái: bánh xèo (Nam) (pancake)

Bánh in: bánh bột nếp hoặc đău xanh, in bởi khuôn, gói giấy màu.

Bánh ít: bánh dẽo, nhằm trần, ko gói lá.

Bánh ú: bánh nếp và đău, hình bốn góc.

Bần quân: trái cây da nâu, tương đối chua. Vd; Nước da bần quân tháo quần ko kịp.

Bấu: vấu, véo

Bè: những cây tre hoặc săn (gỗ) cột lại, thả nổi trên sông. Vd: Phố sản phẩm bè sau đây được điện thoại tư vấn là con đường Huỳnh thúc Kháng..

Béo: véo (to pinch)

Bệu: mượt nhũn, ko chắc. Vd: Thằng nhỏ dại ni to lớn xác nhưng bệu quá. Phản bội nghĩa: cứng cáp nịch.

Biểu: bảo, vd: Ai biểu mi nạp năng lượng chi mang lại dữ rồi tức bụng (Ai bảo mày nạp năng lượng chi cho nhiều hiện giờ tức bụng)

Bình tinh: hoàng tinh (arrowroot)

Bọc: túi (pocket)

Bom, trái: trái táo apple ( pomme . (apple)

Bòn: tiết kiệm. Vd: Để tui cố bòn tiền lịch sự năm đi chơi nữa.

Bòng: cây thuộc các loại cam quít, trái to cùng tròn hơn bưởI, chua hơn. Ca dao: Ra đi mạ bao gồm dặn lòng, cam chua cài lấy, ngọt bòng chớ mua (ý quan tâm gốc gác, dòng giống xuất sắc hơn là đức tính cá nhân)

Bông: hoa (tiếng Huế hay được dùng chữ bông mà lại không nói hoa)

Bổ: té. Vd: Ðường trờI mưa ướt đi cẩn thận không thôi bổ.

Bụ: vú. Vd: con bú bụ mạ.

Buồng: chống ( vd; phòng ngủ) (room, bedroom)

C

Ca rê: đẳng cấp tóc hớt thiệt ngắn:. Vd: cụp (tóc) ca rê; (Pháp: carré:vuông)

Cà răng căng tai: mài răng cửa đến cụt bớt, mang đồ trang sức quý nông trái tai thiệt to, Vd: hầu như cà răng căng tai.

Cà rem: cây que cắm vào miếng nước đá ngọt (glace ,ice-cream).

Cam (chảy tiết cam): bị chảy máu mũi (nose bleeding, epistaxis).

Cam tích: bịnh trẻ con bị trướng bụng, có lẽ do suy dinh dưỡng. (ascites?). Vd: Thằng nhỏ tuổi bụng mắc cam tích.

càm ràm: cằn nhằn

Chàm bàm: bịnh quai bị, sưng hàm. Thằng bé dại bị má chàm bàm, bị chàm bàm (mumps)

Can chi:1) tất cả hậu quả xứng đáng kể, gồm hại; Vd bao gồm can đưa ra không?: bao gồm sao không?/2) tương tác tới: Vd: Chuyện ni mô bao gồm can bỏ ra tớI anh cơ mà nói?: chuyện này không tương quan tớI anh tại sao anh nói đến?

Cháy: (đèn) cháy tim, hư, trái cùng với đèn đỏ. Giờ đồng hồ Nam: đèn cháy là tín hiệu đèn đỏ của giờ đồng hồ Huế.

Chè: trà, thường xuyên là lá trà còn xanh, thổi nấu với nước nhằm uống, khác với trà, đã chế tao sẵn, thường mắc hơn,thơm hơn và uống chén nhỏ tuổi hơn.

. Vd: nhỏ pha một đọi trà nóng mang lại Cậu uống.

Chết trôi: chết đuối (to drown)

Chỏ hỏ : Chồm hổm (to squat). Vd: Anh ngồi chỏ hỏ, thỏ lỏ đái ra, Em tưởng mắm cà, đem dĩa lại xin (cadao).

Chon: dễ gảy. Vd: cây cỏ dâu chon lắm.

Chộ: thấy. Vd: TrờI túi quái, không chộ chi hết (TrờI buổi tối quá, ko thấy gì hết).

Chờn : giường (bed).

Chồng kết: cây ông xã kết cao và bao gồm lá nhỏ dại như cây me; trái ông chồng kết dài và có một hàng hột như trái me. Trái chồng kết nấu ra một chất bao gồm bọt để gội đàu. Vd: mẹ ơi ông Chánh đòi hầu, cài đặt chanh ông chồng kết gội đàu đến thơm.

Chủi: chổi. Mày đem ghép chủi rành ra quét cươi đi con.

Chuối cau: chuối trái nhỏ, như trái cau, thường xuyên được dọn bàn thờ tổ tiên cúng ông bà.

Chuối mật: một số loại chuối mập,tròn, to hơn chuối cau, domain authority mõng, nạp năng lượng ngọt như mật

Chuối sứ: chuối trái to, có rất nhiều hột, thường nạp năng lượng lúc còn xanh (sống), chát, hay yêu cầu luộc mới ăn uống được. (plantain)

Con ở: phụ nữ đi ở, ngườI nô lệ gái. (female servant, domestic)

Có tháng: gồm kinh nguyệt, kinh kỳ (to have a period, to lớn menstruate, khổng lồ undergo menstruation)

Cơi chi: mong gì, trường hợp như, nếu mà (if)

Cơm bới: cơm trắng nhồi thành cục dẽo, hay trong mo cau gói lại. (Rice manually compressed in a piece of areca tree frond)

Cộc cằn: thiếu tế nhị, nóng nảy

Cổ tra: già giặn, già trước tuổi. Thằng ni hắn new chừng nấy tuổi mà răng hắn cổ tra quái, chịu đựng không nổi.

Cụ trâu: lực lưỡng, đô, vĩ đại (well built, robust)

Cùi: khuỷu tay (elbow}. Vd: Lẫy sẫy cùi.

Cụi: tủ đưng đồ vật ăn, có lưới để chống ruồi muỗi, chân tủ dìm vào bốn chén bát nước để tránh kiến trườn lên.(Pháp: garde-manger)

Garde-manger

Cúng cô hồn: lễ cúng đầy đủ linh hồn người chết trong vụ khởi nghĩa phòng Pháp thời điểm cuối thế kỷ thứ 19 tại Huế: ngày 22 mon 5 năm Ất Dău (1885) quân nước ta của Tôn Thất Thuyết tiến công quân Pháp làm việc Ðồn sở hữu Cá và Dinh Khâm sứ Pháp, Pháp chết 16 người nhưng dân bọn chúng chạy loạn và quân vn chết mang lại vài ngàn người trong tổng thể quân chừng 20.000; dân bọn chúng lập bàn thờ cúng cháo trắng trước bên mình.

Cúp: cắt, như giảm tóc (couper , lớn cut ). Vd :1) thợ cụp tóc=thợ hớt tóc. 2) cúp lương. 3) cụp cua =bỏ lớp .

Cữ: tránh call tên bạn quan trọng, hoặc vẫn chết. Kiêng cữ; (Nam) kiêng.( to avoid, khổng lồ abstain from mentioning someone’s name out of respect)

Cươi: sảnh (yard, courtyard)

D

Dao cau: dao cán gỗ, lâu năm chừng 20cm, nhằm lột cau. Vd: đôi mắt liếc sắc như dao cau.

Dao díp, dao nhíp; dao nhỏ, xếp lại được , cán sử dụng làm nhíp, vày thợ rèn làm.

Dè: nhè, trẻ xuất xắc khóc dai.

Dễ ngươi: coi thường. Vd: Mi đừng thấy tao không nói rồi dễ dàng ngươi tau nghe (Mày chớ thấy tao ko nói gì rồi coi thường, dỡn phương diện tao)

Dị: lạ, kỳ cục. Chị Bê dị òm, cứ chọc Nguyệt khóc hoài: Chị Bê thiệt kỳ, cứ chọc Nguyệt khóc hoài. Làm chi mà dị rứa: làm cái gi kỳ vậy?

Diêm : quẹt (match)

Dinh: thành thị, thành phố, trái nghĩa với công ty quê, quê mùa. Hắn thì dinh cơ mà răng mái ấm gia đình hắn quê quái: Nó thì gồm vẽ thành thị dẫu vậy sao mái ấm gia đình nó quê mùa quá.

Dôn: chồng

Dơ: đưa ra. Vd: dơ dáy tay lên.

Dớp: bẩn, nhớp

Ð

Ðả đớt: ỏng ẹo, làm cỗ ngây thơ. Vd: Ăn nói đả đớt.(to lisp, to đoạn phim one’s word, usually in a childish manner, lớn try be cute)

Ðái: đi tiểu, vệ sinh (to pee, to lớn urinate); hòn dái, ngọc hành (testicle)

Ðái mế: đái dầm, tè ướt nệm ngủ (bedwetting, enuresis)

Ðào

Ðào: trái roi so với người Bắc, Nam: lý (Syzygium jambos, Rose apple)

Ðạo: đạo thiên chúa (catholic)

Ðau: bịnh (to be, become ill, sick)

Ðau đầu; nhức đầu (headache)

Ðau đầu đông: nhức đàu khiếp niên (migraine).

Ðặp bậy: tấn công lộn.

Ðầu gúi: đàu gối (knee)

Ðậu hủ: tàu hủ hấp, đựng vào hủ, gánh đi bán, ăn với đường.

Ðậu phụng: Ðậu phọng (Bắc), (peanut)

Ðẻ quấn điều: em bé xíu sanh ra nhưng túi nứơc còn nguyên, không rách. Vd: Thằng ni đẻ bọc điều có thể số sướng.

Ðèn sáp: đèn cầy (candle)

Ði chưn (chân): đi bộ. Vd: từ bây giờ xe đấm đá đứt sên, nên đi chưn đi học.

Ði cua : đi tìm, đi dạo với bạn nữ (do chữ Pháp: faire la cour)

Ði ở: đi làm đày tớ, ở tận nơi chủ (to work as a domestic), đi sinh hoạt đợ.

Ðịt: trung tiện (flatus, khổng lồ fart) (Bắc: đánh rắm)

Ðoãn: ác, không tồn tại hậu, tàn nhẫn.

Ðọi: chiếc tô, chén lớn (large bowl)

Ðòn tay: cây gỗ to đỡ mái nhà (purlin, rafter, beam)

Ðồ bất hiếu bất mục: (câu rủa nhỏ cái).

Ðổ hô: đổ quá (to shift the blame for one’s action to someone else)

Ðợn: phần trái mít thân múi mít cùng võ gai.

Ðùi cui:cây gỗ chắc chắn để giã .

Ðùi gúi: đầu gối (knee)

Ðưa đải: đãi bôi, môi miếng.

G

Ga: đơn vị ga xe pháo lửa (gare , train station)

Ghi đông: tay lái xe đạp điện (guidon , handle bar )

Giả đò: giả bộ, làm bộ. Vd: Bịnh giả đò: đưa bịnh (malingering).

Giả sử: giả dụ (if). Giả sử không tồn tại tui góp thì anh làm cho răng?: Nếu không có tôi giúp thì anh có tác dụng sao?

Giây thép: bưu điện, điện tín. Nhà giây thép: post office; tờ giây thép: telegram.

Ðánh giây thép: gởi năng lượng điện tín.

Trụ sở Bưu năng lượng điện Thừa Thiên - Huế. Ảnh: Quốc Văn

Gương: kính (eye glasses); treo gương: có kính.

H

Hàm hồ: arbitrary,insolent

Hàn: Đà nẵng, Quảng nam. Vd: Mai tui đi Hàn, kiểu mốt tui mới trở ra Huế

Hầu: vk nhỏ, vợ bé. (concubine). Vd: bà bầu ơi, Ông Chánh đòi hầu, mua chanh chồng kết gội đầu đến thơm.

Hè: sân nhỏ dại sau nhà: Vd: Ra sau hè mang đến mát.

Hèm; mồi nhử nếp hoặc gạo đã không còn rượư. Vd: Cả bụ lấp miệng em, cả hèm đăy miệng hụ.

Him: mắt ti hí , đôi mắt nhỏ, mắt nheo (squinting eyes).

Hổ ngươi: hổ ngươi ngùng, trinh nữ (prudish,shameful)

Hôi: thối, thúi . Hôi xon: hôi khai, hôi hương thơm nước đái (to smell urines)

Hủi: cùi (leprosy)

Hun; hôn (to kiss)

Hung: những (a lot, very much)

Hương: nhan. Vd: mùi hương tàn bàn rét (ý nói bàn thờ cúng ông bà không được cúng cúng.)

I

In: giống. Vd: Hắn nói in như tui rứa: nó nói y như tôi. Hai đồng đội in như tạc: hai anh em giống nhau như đúc, tương đương i chan (lóng, giờ đồng hồ Nam)

Ỉa vất: đi đại tiện không tính ruộng, vườn mà không cần sử dụng cầu tiêu.

Ỉa són: đi tiêu vào quần (fecal soiling)

K

Kẹo cau; kẹo hình miếng cau (hình múi)

Kiện: một một số loại cầu đá dùng một đồng tiền bọc giấy hoặc kết đuôi lông kê để đá tung lên xuống bằng chân (Nam: đá cầu)( a type of improvised shuttlecock).

Kiết: hà tằn hà tiện (theo nghĩa đen là kiết lỵ, đi mong đau đớn) (stingy)

Kiệt: Ngõ hẻm

Kim châm: một một số loại cọng thực đồ khô để nấu canh cùng với thịt trườn và bún.(vong ưu thảo, cỏ huyên)

Kim sanh: tên đoàn hát bội. Ăn nói bỏ ra mà Kim sinh rứa: ăn nói hoa hòe, cảỉ lương, thừa tô điểm, theo thông lệ.

Khải: gãi. Vd: Khải cho đỡ ngứa.(to scratch)

Khóa: người có bằng tiểu học tập xưa. Vd Anh Khóa cưới con gái Ông Thông..

Khỏ: gõ (to knock)

Khu: mông, đít. Dân ngu khu đen: người hạ cấp, bạn bình dân

Khúc quẹo: khúc quanh,(road turn)

Khum: cúi xuống; vd: khum sống lưng cột giây giày.

Khun: khôn. (smart, wise,intelligent)

Kỵ; dỗ (death anniversary)

L

Lavabo: bể rửa tay (gốc giờ đồng hồ Pháp) (sink)

Lâỷ: giận dỗi (to sulk).

Lẹo: giao thích hợp (thú vật). Vd: chó mắc lẹo. Phân biệt với mụt lẹo là nhọt mủ làm việc mí đôi mắt (sty,hordoleum)

Lịch sự : dễ coi, đẹp mắt (handsome); khác nghĩa thông thường: civil, polite

Linh đồng, lên đồng: đồng bóng lúc có hồn nhập vào.(medium, transe)

Lính khố xanh, khố đỏ: bộ đội thắt lưng có giải thong phía trước nên gọi là khố, tiến thưởng (cung vua), xanh hoặc đỏ (trong quân nhóm Pháp) thời Pháp thuộc.

Lô cốt: đồn lính, gồm phòng thủ (do chữ blockhaus (Pháp) ;(blockhouse)

Lồ ô, hoặc lồ ồ: các loại tre tất cả thân to, mõng (Bambusa procera)

Lồ ô, hoặc lồ ồ

Lốn: nuốt nhưng mà không nhai. Vd: Ăn nuốt lốn mang đến mau. Nam giới : nuốt trọng.

Lông mi: lông nheo.(eye lashes)

Lồng ấp: lò than , để trong một chiếc giỏ tre, nhằm sưởi nóng phòng.

Lục lăng: lục lâm ? (brigand?)

Lục tặc: sáu nết xấu trong người; như trong tam bành lục tặc.

Lung tung: xộn xọn (incoherent). Vd: Hắn thi rớt vì đi thi hắn vấn đáp lung tung.

M

Mả: Mồ mã, mộ.(tomb)

Mã: vật dụng làm bởi giấy nhằm đốt cúng cho người chết. Vd: Thợ mã làm đồ mã cung cấp ngày Tết.

Mần: làm cho (to work). Theo Bình Nguyên Lộc, trong lột trần Việt Ngữ, trang 32, Mơm, Mơng tiếng Chàm có nghĩa là làm.

Mem: nhai thức ăn trước lúc mớm mang lại em bé. Vd: Mạ mem cơm cho con ăn.

Mét: đi thưa (to tattle, to denounce)

Mệ: 1) bà, grand mother; 2) fan thuộc hoàng phái.

Mi: mi (you)

"Mọi cà răng căng tai": tên thường gọi (có nghĩa miệt thị) một vài người thiểu số vùng Tây nguyên (Ê đê, Bana, M’nông, Mạ, Stiêng…) trước đó có tục xâm mình, dùng đá mài răng cho ngắn thêm một đoạn và nông trái tai cho béo ra bởi ngà voi, ống tre..

“ Cà răng, căng tai” (baolamdong.vn)

Mô: sinh hoạt đâu, (where?)

Mi đi mô rứa? mày đi dâu cố kỉnh ? (Bắc). Ngươi đi đâu dậy? (Nam)

(Where do you go?)

Mót; lặt lúa còn rơi rớt lại.

Môn: các loại cỏ , không thân bao gồm lá khổng lồ không ngấm nước, tàu xốp có củ ăn được , mọc nhanh. Vd; mi nói với hắn làm đưa ra cho mệt, như nước đổ lá môn.

Môn sáp (Alocasia macrorrhiza)màu vàng.

Môn nuớc: color tím nạp năng lượng ngứa (Colocasia esculenta)

Một chắc: một mình (by oneself, alone). Vd: nhị thằng anh không chơi với thằng em, để hắn đùa một kiên cố ni, tội chưa.

Mù u: trái tròn của cây mù u, thường trông thấy ở Huế. Vd. Giặc mù u, quân vn đổ trái mù u đi ra đường tưởng nhằm quân Pháp mang giày đạp lên đã té.

Mũ: nón (hat)

Mủng: thúng nhỏ (small basket)

Mụ: bà (Mrs); (gốc Hán Việt, Mụ là Bà: vd miếu Thiên Mụ); a) theo nghĩa xấu hoặc coi thường: mụ ăn mày, mụ Tú Bà. B) để hotline người nhỏ tuổi tuổi hoặc vai vế nhỏ dại hơn như em dâu, con dâu: Mụ hiền lành mi đi mô new về rứa?

Mứa: nhằm còn thừa, thức ăn sót lại trong chén. Vd: Ăn đừng quăng quật mứa tội của trời.

Mữa: ói; (vomiting).

Mược: thây kệ . Vd: tui bi đát thì mược tui, ăn thua chi eng mà eng noái (Tôi bi hùng thì kệ tôi, mắc gí anh mà anh nói).

N

Nếu: nướu (gingival, gum)

Ngã ngớn: xí xọn, điệu ( flirtatious)

Ngu: dốt, nhát thông minh (stupid). Vd: dở hơi như bé bò tác.

Ngủ đò: ngủ tối trên các thuyền đò bên trên sông Hương; nghĩa bóng, đi chơi gái (trên đò),

Ngựa (bộ ngựa): chõng ngủ hoặc phản ngồi tiếp khách, ăn uống cơm làm bởi hai cục gỗ dày bắt trên nhị chân chiến mã dài.

Nhớp (đọc là dớp): dơ, không sạch (dirty)

Nhựt trình: báo từng ngày (newspaper)

Ni: này. Vị trí ni: tại đây (this place, here); bên ni: vị trí này (trái với bên nớ, mặt tê: mặt kia) Thằng ni hổn vượt hè: thằng bé nhỏ này thật láo lếu quá! (This boy is so insolent!)

Nón: nón làm bởi lá tơi, những loại nón khác hotline là mũ. Vd: Nón bài xích thơ: nón bao gồm lồng bài thơ cắt trên giấy, nhìn lên nắng có thể đọc được.

O

O: Cô ( miss, aunt); gọi cô nàng chưa chồng, chị hay em của thân phụ hoặc em gái đã khủng (gọi theo nhỏ mình). Fan Bắc call chị phụ vương mình là bác, em gái thân phụ là cô.

Om: nồi nhỏ, thường bởi đất

Ót: gáy (nape). Vd: Thôi đừng nên chỉ trích bạn ta, rờ sau ót bản thân tề.

Ô

Ốc bưu: nhiều loại ốc to

Ôn: ông (nội hoặc ngoại) grand father

Ông Kẹ: nhân vật để dọa nhỏ nít. Vd: Ðừng khóc ,coi chừng Ông ké bắt.

Ốt dột: mắc cỡ (shame, shameful).

Ơ

Ớt mọi: ớt khôn cùng cay, trái nhỏ dại chừng 2 cm, do bạn thiểu số (Thượng hoặc ‘’mọi’’) trồng bán, hay dạng ớt bột màu đỏ.

P

Phanh: thắng, vày chữ frein của Pháp. Vd; Phanh xe đạp điện mòn, bé nhớ đi thay.

Phi dê : uốn nắn tóc; Vd: Tóc phi dê; (permed or curled hair)

Phùng long: giai đoạn sau khi ngườI bầy bà sanh, phải kiêng cử. (post puerperal period). Vd: Ðốt phùng long.

Q

Quái : hắn có tác dụng cái đưa ra mà lạ qúai: Nó làm vật gì kỳ cục quá.

Tui mệt nhọc quái: tôi mệt quá.

Quạt bàn: quạt làm bằng vải, treo trên trần nhà, có bạn kéo.

Quần bàn: tấm vải vóc thêu dragon phượng, gắn thêm hột cườm nhằm treo che mặt trước của bàn thờ cho oai nghi và đẹp.

Quần bửa đáy; quần chừa trống ở đáy cho trẻ em tiêu tiểu.(pants with cut out bottom)

Quỹnh: chân cong, đi ko thẳng; vd thằng nhỏ tuổi đi quỹnh in như ôn hắn.

R

Rạm: cua nhỏ

Ràng: chuồng (bồ câu), vd: chim không ra ràng= chim chưa chắc chắn bay khỏi tổ.

Rau húng: rau củ thơm

Răng chừ: lúc nào ? (when?)

Ri: nuốm này. Làm cho dư (như) ri nì : làm như vậy này. Cấy bỏ ra ri: cái này là mẫu gì?

Rinh rác: danh giá; Anh nớ được thiết kế rể bé nhà rinh rác rến (prestigious)

Rờ: sờ (To touch)

Rớ: lưới đánh cá (fishing net)

Rớt: Té, rơi (to fall), đẻ rớt=sanh vượt nhanh, con rơi ra ngoài, chưa kịp tớI công ty thương.

Rỗ: mặt các thẹo bởi vì bịnh đậu mùa (pock-marked )

Rún: rốn (umbilicus, navel, belly button)

Rứa: nỗ lực chơ mi thích nạp năng lượng cái chi/ mi muốn ăn cái bỏ ra ? cố mày muốn nạp năng lượng cái gì?

Mi đi tế bào rứa: mày đi đâu thế?

Rựa: chiếc mác, dao to, lưỡi dài tất cả mấu, có cán gỗ nhằm chẻ củỉ, chặt trái dừa.

Rương: vali (Pháp: valise).

Rượng: tiến độ trai gái mong mỏi tìm chạm chán người khác phái, cồn tình. (Anh: heat, oestrus)

S

Sài: một số bịnh lở ngoại trừ da (rash, dermatitis).

Sạn: đá sõi. Vd: tải sạn trộn xi măng xây vách.

Sàng: như sàng gạo, để bóc tấm (gạo vụn) ra.

Sảy: lắc rổ để tách trấu ngoài gạo.

Sắc: bén (sharp). Vd: Cây dao ni dung nhan quá.

Săn; gỗ . Vd: Rắn già rắn lột vỏ, fan già tín đồ bỏ vô săn (hòm bằng gỗ cây lớn).

Se: bịnh (dùng mang lại vua); nhỏ (Bắc); (sick,ill)

Sên: dây xích xe đạp điện (Pháp: chaine)

Siếc răng: răng hư, sâu răng (dental caries, tooth decay)

Siu: thiu. Vd: Cơm ăn không hết, để siu , thiệt uổng của trời. (cơm món ăn siu =spoiled rice,food)

T

Tại: trên vì, chính vì , ‘’bị vì’’ (Nam)(because). Hắn đói bụng trên hắn chưa ăn chi hết: Nó đói bụng vì nó đang chưa ăn gì hết.

Tau: Tao, tôi (I, me)

Tằm (con tằm): con cu, bé chim (bộ phận sinh dục bé bỏng trai) (penis)

Tăng ti dót: thuốc liền kề trùng màu nâu tất cả chất ioid (iodine)(Pháp:teinture d’iode)

Tập lô: khối xi măng đúc, dùng xây nhà ở (concrete blocks)

Tê: kia,. Bên tê: bên kia. Hắn lừng khừng mô tê chi hết: nó phân vân cái gì hết.

Têm : têm trầu là phết vôi lên lá trầu,bỏ thêm miếng cau, rồi xếp lá lại thành một thỏi nhỏ (to make a quid of betel).

Tép: loại tôm vô cùng nhỏ.

Tét: cắt bằng sợi lạt,. Vd: tét bánh tét dọn lên dĩa cúng.

Thầu đâu: cây soan.

Thét: ngủ,( to sleep). Em thét chưa: em ngủ chưa?

Ru em mang đến thét cho mùi, cho chị em đi chợ thiết lập vôi ăn uống trầu

Thọc lét: cù (to tickle)

Thông : thông ngôn (interpreter)

Thù đầy đủ (trái): trái đu đầy đủ (papaya)

Thuê: muớn (vd: tui mệt nhọc quái, để tui đi thuê nhỏ ở làm cho khoẻ) (to hire someone)

Thuốc cứu; một số loại cây dung dịch , đun nấu uống hoặc xông trị cảm cúm.

Tim la: bịnh tim la (syphilis)

Tòe loe: ưa nói đi nói lại, lắm mồm.

(gossiper or gossip-monger).

Tọc mạch: tò mò và hiếu kỳ quá đáng (nosy)

Tơi: một các loại cây thấp, lá xòe , cành bao gồm gai, trồng hang rào, lá cần sử dụng kết nón hoặc áo tơi đi mưa.

Fig: cây xanh tơi thường điện thoại tư vấn là cây cọ: Livistona saribus; tk. Tro, lá gồi, lá nón, kè), cây thân cột, bọn họ Cau (Arecaceae). Thân hay mang những gốc cuống lá. Lá tập trung ở đỉnh, hình tròn, lớn, 2 lần bán kính 1 - 2,5 m, bửa nhiều thuỳ. Cuống dài, bao gồm 2 hàng sợi khoẻ, 3 góc. Cụm hoa hình chuỳ to lớn mọc nghỉ ngơi nách lá, phân nhánh nhiều, nhiều năm tới 2 m. Quả hình thai dục, color trứng sáo. Phân tử hình bầu dục.(diendan.hocmai.vn)

Tra: già (old)

Trả: trả giá, mặt cả (to bargain)Vd: vắt anh mong mỏi trả mấy?(Văy anh hy vọng mua giá bán nào?)

Trai gái: bồ bịch, trai gái ve vãn nhau (dating)

Trái bác bỏ bác; trái giống mãng cầu, dẫu vậy to gấp đôi hoặc ba lần, hay chua hơn; cây cao và gốc cây lớn hơn.

Trái vả : hoa trái tròn và dẹp, ko kể xanh lá cây, trong ruột rỗng và hồng; ăn uống hơi chát, chấm ruốt hết sức ngon.

Trái vả

Tré: món ăn gần như là nem nhưng lại mùi nồng hơn, không bó thắt như nem, dặc biêt ngơi nghỉ Dà nẳng.

Trẻn: xấu hổ. Vd :Nói hỗn mà lần chần trẻn : nói láo lếu mà lần chần xấu hổ.

Trớn: trứng (nhà quê)

Trốt: đầu, đỉnh đàu (head, occiput). Vd: Thằng học trò nói trật, bị ông thầy khỏ trốt (Thằng học trò nói không đúng bị thầy gõ đầu).

Truông: vùng đất hoang, cây cỏ mọc như rừng. Yêu mến em anh cũng muốn vô, sợ truông đơn vị Hồ, hại phá Tam Giang.

Trứng lộn: hột (vịt hoặc gà) lộn (Philippines: balut, Cambodia: pong tia koon)

Tuộc nờ vít: tournevis (screwdriver)

U/Ư

Ưng: thích, chịu, thương, yêu. Vd: 1) Hắn ko ưng nạp năng lượng cơm chiên (Nam: Nó ko thích nạp năng lượng cơm chiên). 2) người ta ưng hắn, dựa vào người đi làm việc mối cưới hắn mà hắn ko ưng (không chịu).

(to like, to lớn agree, khổng lồ love)

V

Vả: tát , đánh ( vào mặt, miệng) (to slap)

Vả (trái, cây): cây xanh to, tròn, thường xuyên mọc hoang, trái mọc tiếp giáp than cây, cắt ra rỗng ruột, color hồng; vị chát cùng đắng, ăn với ruốt, khế. Nam: trái bần? (syconia of a fig tree)

Cây vả

Vạn đò: nhóm ghe (đò) đậu thường trực dọc theo bờ sông Hương và các nhánh sông (như hàng Bè, Thuỷ Phú). Nhiều phần các vạn đò đã có giải tán và dân đò được tái đ5nh cư trên đất liền.

Ve : như đi cua, đi ve vãn nhỏ gái.

Vẻ: chỉ dẫn, dạy. Vd: Anh vẻ răng thì em làm cho rứa.

Vặn đèn: nhảy đèn.(turn the light on)

X

Xa lông: phòng tiếp khách (Pháp: salon). (Anh: living room). Vd: Ghế xa lông, chống xa lông, bao gồm khách salon.

Xem thêm: Học Dựng Phim (Edit Video), Khóa Học Dựng Phim Adobe Premiere Chất Lượng

Xe đò: xe buýt, autobus

Xe máy: xe đạp (bicycle)

Xi mon: xi-măng (concrete, cement). Chợ Ðông bố đem ra bên ngoài dại, mong Trường chi phí đúc lại xi mon, Ai tín đồ lỡ hội ông chồng con, Vô phía trên nối nghĩa vuông tròn với ta.